ووشو (به انگلیسی: wushu) (به چینی: 武術) به هنرهای رزمی کشور چین گفته می‌شود که در آن انواع مختلف حرکات جهت سلامتی جسم و روح و دفاع از خود در نظر گرفته شده‌است. در چین باستان از هنرهای رزمی برای دفاع از سرزمین یا خود یا خانواده از دشمنان، راهزنان و غیره استفاده می‌شد.

امروزه ووشو بصورت یک ورزش استاندارد جهانی به مردم جهان ارائه شده‌است و فقط منحصر به کشور چین نیست و مردم کشورهای مختلف برای بهره گیری از خواص طبی وشرکت در رقابتهای قهرمانی این رشته ورزشی را تمرین می‌کنند.

هنر رزمی ووشو بطور کلی در مسابقات در دو بخش ارائه می‌شود:

1. زمینه تالو (اجرای فرمهای سنتی چینی بصورت زیبا به همراه حرکات آکروباتیک)
2. زمینه سانشو (مبارزه آزاد بر روی سکو با استفاده از دستان و پاها و زیرگیری)

زمینه تالو دارای چهار فرم معروف جهانی است که معمولاً در مسابقات بین المللی دارای رده‌های قهرمانی است

گسترش جغرافيايي

رشد و گسترش ووشو در نقاط مختلف كشور چين تحت تاثير شرايط اقليمي و جغرافيايي قرار گرفته و بسته به شرايط اقليمي تكنيكهاي مختلفي را در خودبسط و پرورش داده است ، كه اصطلاحا به سبك هاي شمالي و جنوبي معروف شده اند .

1) سبكهاي شمالي چين : سرزمين هاي شمالي چين بيشتر بصورت جلگه و دشتهاي و سيع و هموار است و بنابراين مردم اين سرزمين ها امكان اجراي حركاتي باز همراه با دويدن ، پرش جهش ، معلق زدن و غيره را در اختيار داشته اند . لذا تكنيك ها و سبك هايي كه در اين مناطق رشد و توسعه پيدا كردند داراي ويژگيهايي هستند مثل حركات باز ، سريع ، چابك و پر قدرت ريتم واضح ، ضربات بلند دست و پا ، دويدن ، جهش ، معلق زدن و غيره . همچنين حركات متعددي با استفاده از سلاحهاي كوتاه و بلند در اين مناطق بوجود آمدند . از مهمترين سبكهاي شمالي ورزش ووشو كه اصطلاحا مشت بلند ناميده مي شود مي توان به چانگ چوان( chang chuan ) اشاره كرد .

2) سبك هاي جنوبي چين : جنوب چين به جهت شرايط اقليمي و جغرافيايي خاص خود كه بيشتر از رودخانه ها ، جنگلها ، مرداب ها و كوهستانها و در كل از مناطق ناهمواري تشكيل شده است ، حركاتي از ووشو را در خود پرورانده است كه داراي ويژگيهايي مثل : حركات سريع ، اعمال قدرت ، استقرارهاي محكم و استوار و موضع گيريهاي خوب بدن در واكنش به حملات مختلف از هر سو،ضربات بسيار فشرده سريع انفجاري ، ضربات كوتاه ، مشت هاي كوتاه و فريادهاي بلند مي باشد . علت توسعه چنين حركاتي را شايد بتوان با شيوه زندگي مردم سرزمين هاي جنوبي چين مرتبط دانست . اين مردمان بيشتر به كارهايي مثل صيادي و ماهيگيري مي پرداختند و بيشتر اوقات ، منازعات و جنگ هاي آنها برروي قايق انجام مي شد.لذا حركاتي كه نياز كمتري به دويدن و جابجايي داشته باشد مورد توجه قرار گرفت وگسترش پيدا كرد.ازمهمترين سبك هاي جنوبي ورزش ووشو كه اصطلاحا مشت كوتاه ناميده مي شوند مي توان از نانچوان نام برد .

سيستم حركات سخت و نرم حركات

ووشو در دو سيستم حركتي سخت ( با استفاده از قدرت عضلات و مفاصل ) و نرم ( با استفاده از نيروي تنفس و تمركز قواي ذهني ) به اجرا در مي آيند .

1) سيستم سخت يا خارجي : در اين سيستم بيشتر به حركات و تمرينات عضلاني و قدرتي تكيه شده و آمادگي فيزيكي از اهميت بالايي برخوردار است . اين سيستم را اصطلاحا وي چيا( wei chia ) مي نامند .حركات اين سيستم كه بصورت دست خالي يا با سلاح اجرا مي شوند آميزه اي هستند از تكنيكهايي مثل ، مشت زدن ، لگد زدن ، پرتاب كردن ، غلبه كردن ، تسليم شدن و حركات يورشي بر اساس قدرت فيزيكي و جسماني كه عمدتا با انقباض عضلات ، اعمال قدرت انفجاري و بعضا فريادهاي بلند همراه است . از سبكهاي معروف اين سيستم مي توان به چانگ چوان و نان چوان اشاره كرد .

2) سيستم نرم يا دروني : در اين سيستم كه بر پايه نيروي دروني ، ذخيره و كاربرد آن استوار است ، قدرت عضلاني نقش و تاثير چنداني ندارد . انقباض عضلات در كمترين ميزان خود اتفاق مي افتد . از اعمال نيروهاي ماهيچه اي ، افت و خيزهاي تند و خشن و نيز نعره و فرياد خبري نيست . در اين سيستم تمركز تنفسي بدن به فاصله 5 سانتيمتري زير ناف در نقطه اي بنام تان تين ( tan tin ) كه مراكز انرژي حياتي يا ( چي ) مي باشد معطوف مي شود . اين سيستم را اصطلاحا ني چيا( nei chia ) مي نامند و از معروفترين سبك هاي آن مي توان به هسينگ آي ، پاكواژان و تاي چي چوان اشاره كرد .

تمرينات فرم و مبارزه آزاد

از ديدگاه حركتي مي توان تمرينات ووشوي چيني را به چند دسته تقسيم كرد :

1) تمرينهاي فرم : فرمهاي ووشو كه با سلاح يا دست خالي و يا بصورت مبارزه گروهي تمرين مي شوند آميزه اي هستند از مشت زدن ، لگد زدن ، پرتاب كردن ، غلبه كردن ، تسليم شدن و حركات يورشي كه در مجموعه اي از تمرينات منظم و منطبق بر قوانيني خاص كه الگوهاي مختلفي مركب از حمله و دفاع ، پيشروي و عقب نشيني ، استقرارهاي ايستا و پويا ، تندي و كندي خشونت و لطافت ، نرمي و سختي و غيره تبعيت مي كند .

2) تمرينات دست خالي ووشو : تمامي هنرهاي رزمي دست خالي اعم از : چانگ چوان ، تاي چي چوان ، نان چوان، پاكواژان ، باجي چوان ، شائولين چوان ، چوجيائوچوان ، ديتنگ چوان (ditang chuan) ، زيانگ زي چوان و غيره همگي به اين طبقه تعلق دارند .

3) تمرينهاي با سلاح ووشو : شامل سلاحهاي كوتاه مثل شمشير پهن و باريك ، سلاحهاي بلند مثل نيزه ، چوب ، سلاحهاي دوتايي مثل جفت شمشير پهن ، سلاحهاي انعطاف پذير مثل شلاق 9 تكه ، چوب 3 تكه و غيره .

4) مبارزه گروهي شامل : مبارزه مسلحانه با يك يا چند سلاح بر عليه حريفي با سلاح ديگر . مبارزه با دست خالي بر عليه حريفي كه از سلاح استفاده مي كند .

5) تمرينهاي مبارزه آزاد ( سان شو ) : حركات اين طبقه عبارتست از هر گونه مبارزه آزاد ما بين دو مبارز كه با استفاده از هوش و ذكاوت و تكنيك، تحت شرايطي خاص و مطابق قوانيني انجام مي گيرد..